काठमाडौं । गत महिनामा सुधार देखिएको घरजग्गा कारोबार असारमा पुनः गिरावट देखिएको छ । भूमि व्यवस्था तथा अभिलेख विभागको तथ्यांक अनुसार विभागको तथ्यांक अनुसार चालु आर्थिक वर्षको माघदेखि वैशाखसम्म स्थिर रहेको घरजग्गा कारोबार जेठमा ह्वात्तै बढेको थियो । तर, उक्त कारोबार असारमा भने घटेको हो ।
असारमा देशभर ४६ हजार १ सय ७९ संख्यामा घरजग्गा कारोबार भएको विभागको तथ्यांकले देखाएको छ । जेठमा देशभरका मालपोत कार्यलयबाट ६१ हजार १ सय ६१ घरजग्गाको लिखत पारित भएको थियो ।
कहाँ, कति भयो किनबेच ?
काठमाडौं जिल्लामा कलंकी, चाबहिल, डिल्लीबजार, मनमैजु, टोखा र साँखु गरी ६ वटा मालपोत कार्यालय छन् । जसमध्ये सबैभन्दा बढी कारोबार कलंकी मालपोत कार्यालयबाट भएको छ । कलंकीबाट ८ सय १८ संख्यामा लिखत पारित भएको छ भने सबैभन्दा कम टोखा मालपोत कार्यलयबाट १ सय ६४ संख्यामा घरजग्गा लिखत पारित भएको छ ।
त्यसैगरी, भक्तपुरबाट १२ सय १६ को संख्यामा वटा घरजग्गा लिखत पारित भएको छ । मालपोत कार्यालय लगनखेलबाट ११ सय २९ र मालपोत कार्यालय गोटीखेलबाट १८ वटा घरजग्गा लिखत पारित भएको छ ।
उपत्यका बाहिर १ सय २५ वटा मालपोत कार्यालयहरू छन् । जसमध्ये सबैभन्दा धेरै कारोबार भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय इनरुवा, सुनसरीबाट भएको छ । सुनसरीबाट २ हजार १ लिखत पारित भएको छ भने सबैभन्दा कम मालपोत कार्यालय, सिर्दीवासबाट ४ संख्यामा लिखत पारित भएको छ ।
राजस्व संकलनको अवस्थाः
कारोबार घटे पनि असारमा राजस्व भने उल्लेख्य वृद्धि भएको देखिन्छ । असारमा सरकारले घरजग्गा कारोबारबाट ४ अर्ब ६१ करोड २५ लाख रूपैयाँ राजस्व प्राप्त गरेको छ । जुन जेठको तुलनामा २८ करोडले बढी हो । गत जेठमा ४ अर्ब ३३ करोड ९२ लाख ९ रुपैयाँ संकलन भएको थियो ।
सरकारलाई घरजग्गा कारोबारबाट सेवा कर, रजिस्ट्रेसन दस्तुर, पुँजीगत लाभकर लगायत विभिन्न शीर्षकमा राजस्व प्राप्त हुन्छ। त्यसमध्ये सबभन्दा बढी रजिस्ट्रेसन (दर्ता) दस्तुर र पुँजीगत लाभकरबाट प्राप्त हुन्छ।
चैतमा सरकारले सेवाकर बापत देशभरबाट कुल ३० करोड ८ लाख ९ हजार ९ सय ६५ रुपैयाँ राजस्व संकलन गरेको छ । त्यसैगरी, रजिष्ट्रेशन दस्तुरबापत जम्मा २ अर्ब ९५ करोड ५३ लाख १२ हजार ३ सय ४९ रुपैयाँ संकलन गरेको छ । र पुँजीगत लाभकरबाट १ अर्ब ७२ करोड ४७ लाख २ सय ४७ रुपैयाँ संकलन गरेको छ ।
चैतमा उपत्यकाका मालपोत कार्यलयहरूले नै सबैभन्दा बढि राजस्व संकलन गरेका छन् ।
उपत्यकाभित्रका मालपोत कार्यालयबाट भएको घरजग्गा कारोबार तथा राजस्व संकलनको अवस्थाः
क्र. सं | मालपोत कार्यालय | लिखत पारित | राजस्व संकलन |
१. | मालपोत कार्यालय कलंकी, काठमाडौं | ८१८ | २५ करोड २ लाख ९१ हजार २ सय ६६ |
२. | मालपोत कार्यालय साँखु, काठमाडौं | ५२४ | ११ करोड २९ लाख ११ हजार ६ सय ५१ |
३. | मालपोत कार्यालय चावहिल, काठमाडौं | ५०५ | २१ करोड ७७ लाख ३६ हजार ५ सय ४० |
४. | मालपोत कार्यालय मनमैजु, काठमाडौं | २६८ | ७ करोड ९६ लाख ९६ हजार २९ |
५. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय डिल्लीबजार, काठमाडौं | २५८ | ४० करोड ३१ लाख ९ हजार २ सय ३० |
६. | मालपोत कार्यालय टोखा, काठमाडौं | १६४ | ५ करोड ९५ लाख ९८ हजार ८ सय २ |
स्रोतः भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभाग
उपत्यका बाहिरको कारोबारको अवस्थाः
क्र. सं | मालपोत कार्यालय | लिखत पारित | राजस्व संकलन |
१. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय इनरुवा, सुनसरी | २००१ | १३ करोड २ हजार १ सय ९० |
२. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय जनकपुरधाम, धनुषा | १८०१ | ५ करोड ८१ लाख २६ हजार १ सय ९३ |
३. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय भद्रपुर, झापा | १५७९ | ९ करोड ४४ लाख ८३ हजार ६ सय २५ |
४. | मालपोत कार्यालय बेलवारी, मोरङ | १३८३ | ६ करोड १३ लाख १४ हजार २ सय ९१ |
५. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय राजविराज, सप्तरी | १३०८ | २ करोड ८९ लाख १९ हजार ४६ |
स्रोतः भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभाग
देशभरबाट सबैभन्दा धेरै राजस्व संकलन भएका मालपोतहरूः
क्र. सं | मालपोत कार्यालय | राजस्व संकलन |
१. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय भक्तपुर | ५१ करोड ८८ लाख १८ हजार ६ सय ९३ रुपैयाँ |
२. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय लगनखेल, ललितपुर | ४६ करोड ६० लाख ७७ हजार ४ सय ३९ रुपैयाँ |
३. | भूमिसुधार तथा मालपोत कार्यालय डिल्लीबजार, काठमाडौं | ४० करोड ३१ लाख ९ हजार २ सय ३० रुपैयाँ |
४. | मालपोत कार्यालय कलंकी, काठमाडौं | २५ करोड २ लाख ९१ हजार २ सय ६६ रुपैयाँ |
५. | मालपोत कार्यालय चावहिल, काठमाडौं | २१ करोड ७७ लाख ३६ हजार ५ सय ४० रुपैयाँ |
स्रोतः भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभाग